NGUYỄN TRỊ

(không nói về chúa, chỉ nói vua, 9 ông sau hơi lệch thứ tự lên ngôi vì tui gom về một mối tính cách)

Chúng ta thường muốn chia lịch sử gọn gàng thành người tốt và kẻ xấu. Sách giáo khoa các cấp có vẻ muốn chia triều Nguyễn về phe phản diện. Nhưng khi tìm hiểu về triều Nguyễn thì lại hay. Rất drama và rất người. 

Gia Long cầu viện Xiêm, đưa thuyền đi giúp Thanh, kí với Pháp giao ước “của quỷ”. Nhưng rất may cho ông, và cho cả dân tộc ta, vũ trụ không phản hồi nỗ lực bán nước đó. Đưa thuyền sang giúp Thanh thì bị lật thuyền. Cầu Pháp thì Pháp không giúp. Sau thì Gia Long đã thống nhất lãnh thổ về một mối, xây dựng nên một triều đại khá lớn, để lại 1 nền văn hóa cho nước nhà, dù cũng không mấy tự hào lắm. Trong chuyện này, cũng không thể phủ nhận là ông cũng có tài năng và lòng kiên trì.

Minh Mạng xây dựng văn hóa, sau khi đã làm cuộc cách mạng xóa bỏ văn hóa Đại Việt từ trước. 

Thiệu Trị chẳng thay đổi gì. 

Nhưng đến đời con cháu Tự Đức thì… không phải bán nước đâu, bán đất mọi người ơi. Tự Đức có hiếu với gia đình, nhưng có tội với quốc gia, bán đi từng tấc đất, để giữ lại cho gia tộc chút danh phận hẩm hiu. Đến đây mình thấy rất người. Vì nếu là mình… mình cũng sợ mình sẽ chọn gia đình. Ôi may quá mình không bị mẹ bắt đi làm vua.

Dục Đức, Hiệp Hòa, Kiến Phúc làm vua không được bao lâu, chẳng định hình cá tính.

Hàm Nghi, Thành Thái, Duy Tân không chịu khuất phục trước Pháp. Nhưng cha ông anh em trong họ bán nước gần hết rồi, các ông chỉ như đường bỏ biển, chẳng làm nó ngọt hơn. Thôi hậu thế sau này xin tỏ chút lòng thành kính.

Đồng Khánh, Khải Định, Bảo Đại thì không thể bênh vực được trên phương diện nào cả. Chỉ có thể là ươn hèn, chỉ biết mưu cầu hạnh phúc cho cá nhân mình thôi, thực sự không xứng làm vua.

Cũng có một vài lời khen cho Khải Định… về phong cách thời trang “phá cách”. Ủa, vậy ông làm vua hay là nhà thiết kế thời trang kiêm người mẫu? Hay là ngay việc ông làm vua đã là sự trêu ngươi của số phận? Nếu có kiếp sau, xin ông đừng làm vua của một nước nữa, mà hãy trở thành NTK thời trang cho đời nó đẹp ông ơi.

Còn Bảo Đại… "Trẫm muốn được làm dân một nước tự do, hơn làm Vua một nước nô lệ". Fan của ông hay đem câu nói này ra để chứng minh là ông yêu nước. Ối giời ơi, câu đó đáng lí nên giấu nhẹm đi. Chứ hành động thì ươn hèn, lời nói thì tỏ vẻ cao sang, không lọt mắt nổi. Có người viết chuyện tình sử của ông ra với một màu xanh xanh chấm thêm hồng hồng. Nhiều người tiếc cho chuyện tình của ổng và hoàng hậu Nam Phương. Nếu ai hỏi quan điểm của tui thì xin thưa rõ ràng: mắc ói. Tại sao lại tiếc Bảo Đại vậy mọi người? Không đáng mặt làm quân tử, nhu nhược hèn nhát. Hay là tiếc cho hoàng hậu Nam Phương, thay vì chọn một cuộc sống hạnh phúc cho riêng mình, đã chọn con đường phù phiếm muốn làm hoàng hậu của Đại Nam?

Tóm tắt triều Nguyễn: công ít tội nhiều.